Zwierzęta polskich gór. Co robić w razie spotkania na szlaku?

Oko w oko z wilkiem

Na wilka możesz natknąć się w Tatrach, Karkonoszach, Bieszczadach czy Sudetach. Do takich spotkań dochodzi rzadko, ponieważ są to zwierzęta, które unikają kontaktu z człowiekiem. Nie mają w zwyczaju atakować ludzi. Są drapieżnikami, które swoją uwagę kierują na jelenie, sarny czy głuszce. Mimo tego zachowaj wobec nich respekt.

Kiedy spotkasz wilka, zatrzymaj się, wyprostuj i utrzymuj kontakt wzrokowy. Nie odwracaj się plecami i nie uciekaj. Jeśli wilk nie wycofa się i zacznie warczeć, podnieś ręce i zacznij nimi machać. W ten sposób Twoja sylwetka będzie lepiej widoczna i szybciej rozprowadzisz swój zapach. Możesz też zagwizdać lub głośno i stanowczo mówić w stronę zwierzęcia. Dzięki temu wilk szybciej zorientuje się, że natknął się na człowieka i odejdzie. Powoli się wycofuj, jednocześnie obserwując jego zachowanie. Przyspiesz dopiero wtedy, gdy wilk straci Tobą zainteresowanie lub odejdzie.

Co robić, gdy natkniesz się na dzika?

Podczas górskich wędrówek możesz spotkać też dzika. Choć zazwyczaj unika on kontaktu z ludźmi, to w pewnych sytuacjach może stać się agresywny. Jeśli natkniesz się na niego, zachowaj spokój, nie wykonuj gwałtownych ruchów i nie odzywaj się. Istnieje duża szansa, że zwierzę znudzi się tą sytuacją i odejdzie. Nie zbliżaj się do niego i nie próbuj „przekupić” go jedzeniem. Jeśli dzik Cię zauważy, powoli się wycofaj, ale nie trać go z oczu. Jeśli zaobserwujesz, że szykuje się do ataku (obniża głowę, prycha) absolutnie nie podejmuj z nim walki. Szukaj schronienia na drzewie lub za dużym głazem. Pamiętaj, że dziki, mimo swojej masy, potrafią biegać bardzo szybko, więc ucieczka nie gwarantuje bezpieczeństwa.

Spotkanie z niedźwiedziem

Niedźwiedź brunatny, król polskich gór, to potężny drapieżnik, którego możesz spotkać głównie w Tatrach i Bieszczadach. Te majestatyczne ssaki są zazwyczaj płochliwe i unikają kontaktu z człowiekiem. Jednak w przypadku spotkania z nim musisz zachować szczególną ostrożność. Niedźwiedzie mimo swojej masywnej postury potrafią przemieszczać się z prędkością 50 km/h. Salwowanie się zatem ucieczką jest zdecydowanie złym pomysłem.

Co zatem robić, gdy na drodze stanie niedźwiedź? Najważniejsze to zachować spokój i nie wykonywać gwałtownych ruchów. Mów spokojnym, ale stanowczym głosem – to informuje zwierzę, że jesteś człowiekiem. Unikaj kontaktu wzrokowego. Możesz stanąć na skale czy pniu, by wydawać się większym. Jeśli jesteś w grupie, zbliżcie się do siebie. Powoli się wycofuj, nie odwracaj się plecami do niedźwiedzia. Jeśli dojdzie do ataku, połóż się na ziemi w pozycji embrionalnej, chroniąc głowę i kark.

Ogólne zasady zachowania

Niezależnie od zwierzęcia, które spotkasz na szlaku, istnieją uniwersalne reguły, do których należy się stosować. Przede wszystkim, zachowaj zimną krew. Gwałtowne ruchy mogą sprowokować zwierzę do ataku. Nie uciekaj, ponieważ może to w nim wzbudzić instynkt pogoni. Zamiast tego, powoli odchodź, cały czas obserwując potencjalne zagrożenie. Zawsze dawaj zwierzęciu możliwość swobodnego wycofania się – nie zagradzaj mu drogi do odwrotu. Pamiętaj, że dla niego to spotkanie jest niekomfortowe i też mierzy się ze strachem.

Nigdy nie karm dzikich zwierząt. Taki „catering” zmienia ich naturalne nawyki żywieniowe i może prowadzić do agresywnych zachowań. Zwierzęta, które przyzwyczają się do łatwego zdobywania pokarmu od ludzi, mogą stracić naturalny lęk przed człowiekiem, co może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji.

Kiedy dzikie zwierzę może zaatakować?

Choć większość dzikich zwierząt unika kontaktu z człowiekiem, istnieją sytuacje, w których mogą stać się agresywne. Kiedy zwierzę może zaatakować?

● Gdy poczuje się zagrożone – np. kiedy nie będzie miało drogi ucieczki lub jeśli zbyt mocno naruszysz jego przestrzeń osobistą.
● Gdy idzie z młodymi – matki są szczególnie ochronne wobec swoich dzieci. Pod żadnym pozorem nie próbuj się do nich zbliżać ani ich dotykać. Matka może zinterpretować twoje zachowanie jako zagrożenie.
● Gdy je zaskoczysz – niespodziewane spotkanie może wystraszyć zwierzę, wywołując u niego reakcję obronną. Staraj się zawczasu sygnalizować swoją obecność, na przykład poprzez rozmowę z towarzyszami lub używanie kijków trekkingowych.
● Gdy jest ranne – bez względu na to, czy będzie ono postrzelone, potrącone przez samochód, czy zranione w inny sposób, zareaguje agresywnie. W takiej sytuacji działa wyłącznie instynkt przetrwania. Nigdy nie próbuj pomagać rannemu dzikiemu zwierzęciu na własną rękę. Jeśli masz zasięg, zadzwoń po profesjonalną pomoc.

Savoir-vivre w górach

Pamiętaj, że dzikie zwierzęta nie atakują bez powodu. Zazwyczaj robią to w obronie własnej, potomstwa lub terytorium. Szanuj ich przestrzeń i postępuj odpowiedzialnie – zminimalizujesz w ten sposób ryzyko agresywnego zachowania z ich strony. Nie zapominaj, że w górach jesteś gościem. Twoje zachowanie powinno odzwierciedlać szacunek dla przyrody i jej mieszkańców. Oto kilka zasad, których należy przestrzegać podczas górskich wędrówek:

● Cisza to jeden z największych skarbów gór. Głośne zachowanie nie tylko płoszy zwierzęta, ale także psuje doznania innym turystom. Napawaj się urokiem i spokojem gór, pozwalając sobie na kontemplację otaczającej Cię przyrody.
● Śmiecenie w górach to nie tylko brak kultury, ale też realne zagrożenie dla zwierząt. Zabierz ze sobą wszystko, co przyniosłeś. Nawet pozornie nieszkodliwe resztki jedzenia mogą zmienić dietę dzikich zwierząt i zaszkodzić ich zdrowiu. Śmieci niszczą piękno krajobrazu i pozostają w środowisku na długie lata.
● Poruszaj się tylko wyznaczonymi szlakami – to nie tylko kwestia Twojego bezpieczeństwa, ale także ochrony przyrody. Wędrowanie poza wyznaczonymi ścieżkami niszczy delikatną roślinność i może zakłócać życie dzikich zwierząt. Uszanuj przestrzeń, która jest domem dla wielu rzadkich i chronionych gatunków.
● Nie zrywaj roślin. Podziwiaj je, fotografuj, ale zostaw na miejscu, aby inni również mogli się nimi cieszyć. Każda roślina pełni określoną funkcję w ekosystemie i jej usunięcie może mieć negatywny wpływ na całe środowisko.
● Nie płosz i nie ingeruj w naturalne zachowania ptaków i zwierząt. Obserwuj z dystansu, bez zakłócania ich codziennych aktywności.
● Trzymaj psa na smyczy – musisz mieć nad nim kontrolę, by nie zagrażał on mieszkańcom gór. Pies, gdy poczuje inne zwierzę, pobiegnie na nie warczeć i szczekać, a to może skutkować nieprzyjemnymi konsekwencjami i dla Ciebie i dla Twojego pupila.

Stosując się do tych zasad, zmniejszasz ryzyko niebezpiecznych spotkań z dzikimi zwierzętami. Góry to wspaniałe miejsce, gdzie człowiek i przyroda mogą współistnieć w harmonii – dbaj o to, by tak pozostało.

Odziez, obuwie i sprzet w gory w sportbazar.pl